бәхетһеҙ баш

бесталанный поэт — талантһыҙ шағир

бесталанная головушка — бәхетһеҙ баш

бесталанный час — хәйерһеҙ сәғәт

наследник престола — тәхет вариҫы

отречься от престола — тәхеттән баш тартыу

посадить на престол — тәхеткә ултыртыу

горький вкус — әсе тәм

горькое лекарство — әсе дарыу

горькая правда — әсе хәҡиҡәт

горькая доля — аяныслы яҙмыш

горькая усмешка — әсе йылмайыу

горькие слёзы — әсе күҙ йәше

горькая сирота — ҡыҙғаныс йәтим (етем)

горькие воды — әсе һыуҙар, минераль һыуҙар

горький (горькая) пьяница — эскесе, сәрхүш, иҫерек баш, мәйхур

пить горькую — туҡтауһыҙ эсеү

земля и вода — ер һәм һыу

пахать землю — ер һөрөү

в недрах земли — ер ҡуйынында

комок земли — ер киҫәге

залежные земли — ҡалдау ерҙәр

национализация земли — ерҙе национализациялау

продать земли — ер һатыу

родная земля — тыуған ил

башкирская земля — башҡорт иле

земля обетованная — бәхет иле

земля горит под ногами у кого — ҡайҙа баҫырға урын тапмай (ауыр хәлгә ҡалыу хаҡында)

за тридевять земель — йәһәннәм төбөндә, ете ҡат ер аҫтында

земли под собой не слышать (не чуять) — ҡайҙа баҫҡанды белмәү, түбә күккә тейеү

из-под земли достать — нисек тә табыу

(как, точно) сквозь землю провалился — ер упҡандай юҡ булды

готов (рад) сквозь землю провалиться — ер тишегенә инеп китерҙәй булыу

словно из (из-под) земли вырасти — ҡапыл ҡалҡып сығыу, күктән төшкәндәй булыу

предать земле — ерләү

пуп земли ирон. — донъя кендеге (тотҡаһы)

сровнять с землёй — ер менән тигеҙләү (емереп тар-мар итеү)

стереть с лица земли — ер йөҙөнән юҡ итеү

озарить комнату — бүлмәне яҡтыртыу

озарить счастьем — бәхет менән балҡытыу